Naamgeving (Etymologie): Guichelheil is een samenstelling van guichel (gekheid of razernij) en heil (helen), omdat men dacht dat guichelheil geestesziekten en melancholie kon genezen. Anagallis komt van het Griekse woord anagelao (ik lach), eveneens vanwege het vermeende effect dat melancholie door het gebruik van dit plantje kon worden verdreven. Tenella betekent nogal teer.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
Bladeren: De meestal tegenoverstaande bladeren zijn rondachtig tot eirond, ongeveer 0,6-0,7 cm groot, hebben geen klierpuntjes en zijn kort gesteeld. De bladrand is gaaf.
Bloemen: Tweeslachtig. De vrijstaande bloemen zijn rozerood, soms wit, 0,6-1 cm en iets klokvormig. Ze zijn vijfdelig en staan op lange, slanke stelen (groeiend vanuit de bladoksels). De kroonbladen zijn twee tot drie keer zo lang als de kelk. De helmdraden zijn dicht behaard en aan de voet vergroeid tot een kokertje. Bloemen met vijf kroonbladen, vijf kelktanden, vijf meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel met een stijl met stempel.
Bodem: Zonnige, open plaatsen op natte, voedselarme, zwak zure, al of niet kalkrijke grond. Vaak op kwelplekken (veen, zand, leem en zavel).
Groeiplaatsen: Zeeduinen (duinvalleien), heide (moerassige plaatsen en langs heidevennen), moerassen (kalkmoerassen en gemaaide moerasvegetaties), kwelplekken, waterkanten (plassen, ondiepe poeltjes, greppels, kolkjes, afgesneden beekarmen,
droogvallende oevers van vijvers en duinmeertjes), afgeplagde
plekken, vestingwerken, langs paadjes, drassige kapvlakten en grasland (onbemest ijl grasland).
Verspreiding
Wereld: Van Noordwest-Afrika via Spanje, Portugal en Frankrijk tot op de Britse eilanden en de Faröer. De oostgrens loopt door Nederland, het Bovenrijndal en West-Italië. Ook op de Azoren, in de Alpen en op Kreta.
Nederland: Zeldzaam, o.a. in de duinen en in Noord-Brabant.
Vlaanderen: Zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.
Wallonië: Verdwenen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Flora Batava, deel 13, Jan Kops, F. A. Hartsen en F.W. van Eeden (1868)
Flora Danica Georg
Christian Oeder e.a. (1761-1888)
