Frysk-Hantsjeblêd

English-Creeping Cinquefoil

Français-Potentille rampante

Deutsch-Kriechendes Fingerkraut

Synoniemen

Familie-Rosaceae (Rozenfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Potentilla komt van het Latijnse woord potens (krachtig). Dit vanwege de geneeskrachtige werking. Reptans betekent kruipend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Mei t/m augustus.

Afmeting-10-20 cm, soms tot 1 meter lang.

Wortels

Stengels-De kruipende, gedraaide stengels ziijn vaak roodachtig Ze zijn verspreid behaard en wortelen op de knopen.

Bladeren-De verspreidstaande, lang gesteelde bladen zijn handvormig, meestal vijftallig, maar voor een deel ook wel zeventallig. Deelblaadjes met de grootste breedte boven het midden. Bovenaan zijn ze afgerond, vrij stevig en met ondiepe, niet toegespitste zaagtanden. De steunblaadjes van de stengelbladen zijn niet gedeeld.

Bloemen-Tweeslachtig. De alleenstaande, gele bloemen groeien in de bladoksels. Ze zijn 1-2,5 cm en vijftallig, zelden viertallig. De kroonbladen zijn 7-12 mm lang. Een brede bloembodem met vijf kroonbladen zonder oranje vlek, vijf kelkbladen en vijf bijkelkblaadjes die niet zijn gedeeld. De kelk is na de bloei maar weinig vergroot. Een bloem heeft verder vele meeldraden en eveneens vele bovenstandige vruchtbeginsels met een stijl en stempel.

Vruchten en zaden-Een eenzadige dopvrucht of nootje. De niet rood wordende vruchten zijn nauwelijks verdikt. De zaden zijn kortlevend (1-5 jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem-Zonnige, zelden licht beschaduwde, vaak iets open en verstoorde plaatsen op vochtige, soms vrij droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot kalkhoudende, vaak wat verdichte grond. Ze is bestand tegen betreding. Ook op iets brakke bodem (zand, leem, zavel, löss, mergel, klei en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Grasvelden, uiterwaarden, bermen, beweide dijken, ruigten, akkers, hellingen, langs bospaden, heggen, braakliggende grond, afbrokkelende muren, puin, steenglooiingen, spoorwegterreinen, spoorbermen, slootkanten, rivierkribben, duinvalleien en binnenduinweiland.

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit gebieden met een gematigd klimaat in Europa, Azië en Noordwest-Afrika.

Nederland-Inheems. Algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Algemeen.

Wallonië-Inheems. Algemeen.

Wetenswaardigheden

Men zag in de vijftallige blaadjes en bloemen een symbool voor de vijf wonden van Christus. De plant werd vaak afgebeeld in houtsnijwerk in kerken en men hing kransen van vijfvingerkruid boven de deur om heksen te weren.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl