Vrouwenschoentje - Cypripedium calceolus

Wilde planten in Nederland en België

Vrouwenschoentje - Cypripedium calceolus

Frysk:

English: Lady's Slipper

Français: Sabot de Vénus

Deutsch: Frauenschuh

Synoniemen:

Familie: Orchidaceae (Orchideeënfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Cypripedium komt van het Grieks kypris. Door Linnaeus genoemd naar de Griekse liefdesgodin Aphrodite (Aphrodite heette ook Kypris). De betekenis van het woord Aphrodisiaca is het liefdesleven bevorderend. Calceolus betekent op een schoen of pantoffel gelijkend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Geofyt .

Bloeimaanden: Mei, juni en juli.

Afmeting: 15-50 cm.

Harald Süpfle - CC BY-SA 2.5	Johan N - Public Domain
Manuguf - CC BY-SA 3.0	Unterillertaler - CC BY-SA 3.0

Wortels

Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0
Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	bisque.cyverse.org - CC0-1.0

Stengels: De stengels zijn behaard.

JostGudelius - CC BY-SA 3.0	Joachim Lutz - CC BY-SA 4.0
Manuguf - CC BY-SA 3.0	Bernd Haynold - CC BY-SA 3.0

Bladeren: Meestal heeft de plant drie of vier bladen. Deze zijn eirond tot langwerpig, 6-12 cm lang, lichtgroen, sterk geribd (met uitspringende nerven), stengelomvattend en aan de rand en op de nerven fijn behaard.

Orchi - CC BY-SA 3.0	Wolfgang Moroder - CC BY-SA 3.0
Joachim Lutz - CC BY-SA 4.0	Joachim Lutz - CC BY-SA 4.0

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen zijn meestal alleenstaand, maar soms groeien ze met twee of drie bijeen. Ze zijn 5-9 cm lang, kastanjebruin, zelden geelgroen en met een grote, zakvormige, opgeblazen lip. Deze heeft van binnen rode tot donkerrode vlekken en aders en is 3-6,5 cm lang. De binnenste bloemdekbladen zijn smaller dan de buitenste en vaak gedraaid. De bloemen bevatten twee meeldraden.

Johan N - Public Domain	Heinrich Mädebach - CC BY-SA 3.0
Manuguf - CC BY-SA 3.0	Orchi - CC BY-SA 3.0

Vruchten: Een doosvrucht. De vruchten zijn fijn behaard. Eenzaadlobbig.

Bernd Haynold - CC BY-SA 3.0	flickr.com/photos/adrien2008/3585643913 - CC BY-NC-ND 2.0
Myriam Traini - CC BY-NC-ND 4.0	Myriam Traini - CC BY-NC-ND 4.0

Biotoop

Bodem: Licht beschaduwde plaatsen op vochthoudende, matig voedselrijke, kalkrijke grond. Meestal in berggebieden of heuvelgebieden.

Groeiplaatsen: Lichte bossen.

Verspreiding

Wereld: Azië en Europa. Westelijk tot in Luxemburg en Yorkshire in Groot-Brittannië. In Noord-Amerika groeien andere variaties van de soort.

Nederland: Niet in Nederland.

Vlaanderen Niet in Vlaanderen.

Wallonië: Vroeger zeer zeldzaam in het zuidoosten.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885)	Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)	Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
British moths and their transformations, deel 1, Henry Noel Humphreys, John Obadiah Westwood (1845)