Waterpunge - Samolus valerandi

Naamgeving (Etymologie): Samolus kan zijn afgeleid van het Hebreeuwse semol of samol (links), omdat ze met de linkerhand geplukt moest worden. Het kan ook afstammen van het Keltische sau of san (heilzaam) en mos (varken), omdat het tegen ziektes van varkens werd gebruikt of varkensvoedsel was. Plinius vermeldt het oude gebruik als middel bij zwijnen. De naam kan echter zijn ook afgeleid worden van het eiland Samos omdat de vruchten lijken op de in die plaats vervaardigde vazen die dezelfde vorm bezitten. Daar haalde Valerandus ook in de 16de eeuw de soort vandaan die sindsdien Samolus valerandi genoemd wordt, Samos was zijn geboorteplaats. Valerandi is genoemd naar Dourez Valerand, een botanicus uit de 16e eeuw (ca. 1530- ca.1571).

© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk

herbariaunited.org	herbariaunited.org
herbariaunited.org	herbariaunited.org

© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0

Bladeren: De bladeren vormen een wortelrozet en staan verspreid aan de stengels. Ze zijn omgekeerd eirond, iets vlezig, gaafrandig en lichtgroen.

Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen vormen samen losbloemige, eindelingse trossen. Ze zijn wit, trompetvormig, 2-3 mm en hebben ronde slippen. De kroonbladen zijn tot de helft vergroeid en ongeveer twee keer zo lang als de kelk. De kelk is urnvormig en tot op het midden in schuin omhoogstaande slippen gespleten.

Arie van den Bremer - CC BY-NC-SA 3.0 NL	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0

Vruchten: Een doosvrucht. De vruchten gaan bovenaan met vijf tanden open. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.

© Bert Verbuggen - verspreidingsatlas.nl	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk	Digitale zadenatlas

Bodem: Zonnige tot soms licht beschaduwde, open plaatsen (pionier) op vochtige tot natte, matig voedselarme tot matig voedselrijke of zwak brakke, vaak kalkhoudende zandige tot kleiige en vaak wat venige grond.

Groeiplaatsen: Moerassen (laagveenmoerassen, rietland en trilveen), waterkanten (plassen, rivieren, sloten, greppels, beken, kreken en niet verzuurde vennen), zeeduinen (jonge duinvalleien, periodiek overstroomde duinpannen, ontziltende strandvlakten en ondiepe duinplassen), grasland (schraal boezemland), afgravingen (zandgroeven en leemafgravingen), opgespoten grond (in en rond tijdelijke plassen) greppelwanden, kapvlakten (moerasbossen) en rotsachtige plaatsen.

Wereld: In alle werelddelen, in gebieden met een gematigd of vrij warm klimaat.

Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in de kuststreek en in Twente. Eders veelr zeldzamer.

Vlaanderen: Zzeldzaam. Het meest in de duinen en de Polders.
Wallonië: Zeer zeldzaam in het westen van Brabant.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 1, Jan Kops (1800)	Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm (1796)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)

	Wilde planten in Nederland en België