Wilde planten in Nederland en België
|
|
Wilde planten in Nederland en België | |
Wilde kardinaalsmuts - Euonymus europaeus
Frysk: Papemûtse
English: Spindle
Français: Fusain d'Europe
Deutsch: Europäisches Pfaffenhütchen
Synoniemen:
Familie: Celastraceae (Kardinaalsmutsfamilie)
Naamgeving (Etymologie): De Nederlandse naam heeft te maken met de vrucht die op het hoofddeksel van een kardinaal lijkt. Euonymus is afgeleid van het Griekse eu (goed) en onoma (naam). De struik is zo genoemd door Theophrastus die het een goede naam noemde naar moeder Euonyme, de moeder van de Furiën, die men gunstig wilde stemmen en aldus niet wilde wijzen op zijn giftige karakter. Europaeus betekent uit Europa.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Struik.
Winterknoppen: Fanerofyt.
Bloeimaanden: Mei en juni.
Afmeting: 1½-6 meter.
|
|
|
|
|
|
Wortels: Met uitlopers.
Stam: De gladde bast is grijsgroen. Bij oudere struiken is de schors meer geribbeld.
|
|
|
|
|
|
Takken: De jonge takken zijn donkergroen. Ze zijn vaak vierkantig door de vorming van kurklijsten. De zijtakken staan bijna recht af en ze staan ook kruisgewijs tegenover elkaar. De bladknoppen zijn kort eivormig.
|
|
|
|
|
|
Bladeren: De tegenoverstaande bladeren zijn langwerpig of elliptisch en 3-10 cm lang. Ze zijn ondiep gekarteld-gezaagd. Ze hebben een spitse top, een wigvormige voet en een korte steel. De steunblaadjes zijn klein en vallen spoedig af.
|
|
|
|
|
|
Bloemen: Tweeslachtig. De twee tot zes bloemen groeien in vertakte bijschermen in de bladoksels. Ze hebben een lange steel, zijn wit-groenig, 0,8 tot 1 cm, meestal viertallig (vier kroonbladen en vier kelkbladen) en ze hebben vier meeldraden. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten: Een doosvrucht. De iets giftige vruchten zijn stomp vierkantig, vierhokkig en roze-rood. Per hokje is er één zaad. De zaden zijn wit en worden omgeven door een oranje zaadrok. Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem: Zonnige tot matig beschaduwde plaatsen op droge, soms wat vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, basische, kalkhoudende grond (leem, zand en mergel).
Groeiplaatsen: Bossen (loofbossen, beekoeverwalbossen en hellingbossen), bosranden, struwelen, heggen, houtwallen, zeeduinen (duinbossen en duinstruweeel) en rivierduinen (rivierduinbosjes).
Verspreiding
Wereld: Wilde kardinaalsmuts: Europa, behalve in het noorden. Oostelijk tot in de Kaukasus.
Brede kardinaalsmuts: Europa.
Wilde kardinaalsmuts
Brede kardinaalsmuts
Nederland: Wilde kardinaalsmuts: Algemeen, maar zeldzaam in het noordelijk zeekleigebied.
Brede kardinaalsmuts: Niet ingeburgerd.
Wilde kardinaalsmuts
Brede kardinaalsmuts
Vlaanderen: Wilde kardinaalsmuts: Algemeen.
Brede kardinaalsmuts: Zeer zeldzaam ingeburgerd.
Wallonë: Wilde kardinaalsmuts: Vrij algemeen. Het meest in het Maasgebied,Lotharingen en Brabant.
Brede kardinaalsmuts: Niet ingeburgerd.
Wilde kardinaalsmuts
Brede kardinaalsmuts
Wetenswaardigheden
De struik ruikt onaangenaam als je hem kneust en gegeten vruchten wekken braken op. Vroeger maakte men poeder van de bladeren en vruchten en bestreed hier luizen mee. Om de herfstkleuren en de fraai gekleurde vruchten wordt hij als sierheester aangeplant.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
