Witte waterlelie - Nymphaea alba

Naamgeving (Etymologie)-Nymphaea komt van het Griekse nymphe (waternimf). Alba betekent wit.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Ekko - Public Domain	Xavier Caballé - cc by-sa 2.5

Wortels-Dikke, horizontale, iets vertakte wortelstokken. Aan de bovenkant met littekens van blad- en bloemstelen en aan de onderkant met wortelvezels.

Alter welt - gfdl	klaust - cc by-nc 4.0
The New York Botanical Garden - cc by 4.0	abumadsen - cc0-1.0

Stengels-De bladstelen en de bloemstelen zijn rond met vier wijde en een aantal nauwere luchtkanalen. De bladsteel kan soms wel drie meter lang worden, afhankelijk van de diepte van het water. De bladstelen zijn naar beneden driehoekig, naar boven rond en dragen aan de voet lancetvormige steunblaadjes.

Vigdis Helene Furuknap - cc by 4.0	arter.dk - cc by 4.0
Wolfgang Moroder - cc by-sa 3.0	AnRo0002 - cc0

Bladeren-Vaak zijn er alleen drijvende, min of meer ronde bladeren. Deze zijn leerachtig, 10-30 cm in doorsnee, hebben een hartvormige voet, een afgeronde top en meestal een vrijwel gave rand. De bovenkant is glanzend donkergroen en de onderkant is lichtgroen of paars aangelopen. De zijnerven zijn aan de rand met elkaar verbonden en de hoofdnerven van de bladslippen van de drijvende bladeren zijn vrijwel recht. De basale bladslippen kunnen elkaar al dan niet overlappen. De drijvende bladeren zijn meer gegolfd dan die van Gele plomp.

Przykuta - cc by-sa 3.0	Magnus Manske - cc by-sa 3.0
Sfullenwider - gfdl	Luis Miguel Bugallo Sánchez - cc by-sa 3.0

Bloemen-Tweeslachtig. De alleenstaande, drijvende of soms iets boven het water uitstekende, stervormige bloemen verschijnen na de bladeren. Ze zijn 6-20 cm. De vijftien tot vijfentwintig kroonbladen zijn wit, zelden rood en met talrijke lichtgele meeldraden. De buitenste kroonbladen zijn langer dan de kelkbladen, zij staan in vele rijen, hebben geen honinggroefjes en gaan naar binnen toe geleidelijk in de meeldraden over. De stempelschijf is vlak met tien tot vijfentwintig groenachtig donkergele tot oranjegele, glimmende, lijnvormige stempelstralen. De stempelschijf is op doorsnede ongeveer even breed als vruchtbeginsel. De helmdraad van de middelste meeldraden is in het midden niet of nauwelijks breder dan de uiteinden (lijnvormig). Er zijn meestal vier (3-6) eironde, van buiten groene en van binnen witte kelkbladen, die aan de basis niet verdikt zijn. De bloembasis is op doorsnede bijna rond, zonder holte tussen de bloemsteel en de rand. De bloemen zijn zelden half gesloten. Het halfonderstandig vruchtbeginsel is veelhokkig. Ze verspreiden een aangename geur.

© Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl	kuleuven-kulak.be/bioweb
Anton Ardyanto - cc by-sa 4.0	MOs810 - cc by-sa 4.0

Vruchten en zaden-Een sponzige doosvrucht. Een groene bolvormige of flesvormige besachtige vrucht met veel zaden en en bedekt met de littekens van de kroonbladen en de meeldraden. De zaden zijn 2-3 mm lang en zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.

Krzysztof Ziarnek - gfdl
©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bodem-Zonnige plaatsen in vrij diep, stilstaand, zelden zwak stromend, helder, matig voedselarm tot voedselrijk, zwak zuur water met een modderBodem-Zwak zoutverdragend (vrijwel alle grondsoorten behalve zeeklei).

Groeiplaatsen-Meren, vijvers, kanalen, diepe sloten, langzaam stromende beken en rivieren, heidevennen, luwe hoeken van grote plassen, duinplassen, kleine plassen, petgaten, oude rivierarmen en zand- en leemwinningsplassen.

Wereld-Vrijwel heel Europa en op enkele verspreide plaatsen in Zuidwest-Azië en Noordwest-Afrika.

Witte waterlelie werd dikwijls met watergeesten of geesten van verdronkenen in verband gebracht. De witte kleur was een symbool voor volledige reinheid. Mensen die minder kuis waren werd aangeraden het zaad en de wortelstok te eten. Later bleek deze juist een stimulerende werking te hebben en de plant heeft ook een gunstige werking op hart en nieren. Vroeger werden de planten vaak medicinaal toegepast. In sommige landen worden ze gebruikt als voedingsgewas, vroeger ook in onze streken.