Zomereik - Quercus robur

Kruisingen: Zomereik kan een bastaard vormen met Wintereik (Quercus x rosacea). Ook met de Donzige eik kan zomereik een bastaard vormen (Quercus x kerneri).

Naamgeving: Quercus komt mogelijk van het keltische quer (fraai) en cuex (boom). Het kan ook van het Griekse karkos of kartos (kracht) afkomstig zijn, omdat de eik als zinnebeeld van kracht werd beschouwd. Robur betekent kracht.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Stam: Een vrijstaande boom heeft een brede open kroon. De schors is diep gekloofd en lichtgrijs tot donkerbruin. Onder in de kroon splitst de hoofdstam zich in enige zware takken.

Takken: De knoestige takken staan ver uitgespreid. Ze zijn blauwachtig bruin, dof en kaal.

AnRo0002 - CC0

Panek - CC BY-SA 3.0

AnRo0002 - CC0

Bladeren: De eironde, vaak dofgroene, onregelmatig gelobde bladeren hebben de grootste breedte boven het midden. Op de onderkant groeien eerst enige verspreide haren, maar later worden ze kaal. Ze hebben een afgeronde of iets hartvormige voet, twee oortjes aan de bladvoet en een zeer korte bladsteel (minder dan 1 cm).

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Bloemen: Eenslachtig. Eenhuizig. De hangende, mannelijke katjes zijn ijl. De vrouwelijke bloemen groeien met twee tot vijf bij elkaar in de oksels. Het bloemdek is zestallig. De meeldraden en bloemdekslippen zijn ongeveer even lang.

AnRo0002 - CC0

Аимаина хикари - CC0

Vruchten: Een eenzadige dopvrucht of nootje. De napjes met de eikels zijn fijn behaard. Ze zijn grijsgroen en hebben een gemeenschappelijke lange steel (van 2-9 cm). De eikels groeien met één tot vijf bij elkaar. Ze zijn langwerpig-eivormig. Jonge eikels hebben donkere lengtestrepen. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.

dzn.eldoc.ub.rug.nl

PersianDutchNetwork - CC BY-SA 3.0

H. Zell - CC BY-SA 3.0

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, voedselarme tot voedselrijke, zure tot kalkhoudende grond (van zand tot compacte klei).

Groeiplaatsen: Bossen (loofbossen), bosranden, struwelen, heggen, rivierduinen (op de koppen van oude rivierduintjes), stuifzand, heide en zeeduinen (kalkarme plaatsen).

Wereld: In bijna heel Europa, behalve in de meest noordelijke en zuidelijke delen.

Nederland: Algemeen, maar zeldzaam in zeekleigebieden.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Algemeen. Oorspronkelijk inheems.

Zomereik

Verspreidingsatlas.nl

Zomereik x Wintereik

Verspreidingsatlas.nl

Vlaanderen: Algemeen, maar zeldzaam in de Polders.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.

Het hout is zeer duurzaam, ook onder water, vrij hard en een prima constructiemateriaal, zowel buiten (scheepsbouw) als binnen (meubels). De takken worden ook gebruikt als geriefhout voor hekpalen, omheiningen en bonenstaken. Takkenbossen werden gebruikt voor het stoken van bakkersovens. De nog gladde schors van jonge bomen bevat veel looistof, de schors werd vermalen tot eek of run, dat in de leerlooierij gebruikt werd. De eikels werden benut als varkensvoer. Om boerderijen op de zandgronden plantte men vroeger Zomereiken als bliksemafleider. Bij de Germanen was de boom heilig, zij hielden er hun vergaderingen onder.

Afbeeldingen der artseny-gewassen met derzelver Nederduitsche en Latynsche beschryvingen. Deel 6 (1801)