Zuurbes - Berberis vulgaris

Naamgeving (Etymologie)-Berberis is mogelijk afgeleid van het Griekse berberi (parelmossel). Wellicht is de plant zo genoemd naar de komvormig gewelfde bloemdekbladen die de helmknoppen en de stempel beschermen. Volgens anderen is berberis afgeleid van Barbaris, een Arabisch woord voor de plant. Vulgaris betekent gewoon.

Famartin - cc by-sa 4.0	Arnstein Rønning - cc by-sa 3.0
Petr Šíma - cc by-nc 4.0	Karl Gruber - cc by-sa 3.0

Takken-De lange takken zijn min of meer boogvormig, bruin of geelachtig en meestal met driedelige dorens. In de oksels groeien korte zijtakjes met een groepje bladeren, die uitlopen in een overhangende tros. In het jaar na de bloei groeien de zijtakjes uit tot lange takken.

Gerhard Koller - cc by-sa 3.0	MurielBendel - cc by-sa 4.0
Benjamin Zwittnig - cc by 2.5 si	Borealis55 - cc0

Bladeren-Zwak giftig. De blauwgroene (van onderen lichtgroene) bladen zijn 2-6 cm lang. Ze zijn langwerpig omgekeerd eirond, gezaagdof getand en aan de voet in een korte steel versmald. Aan korte driedoornige takjes staan ze dicht bijeen. Er zijn geen steunblaadjes.

Hanneke Waller - cc by-nc-sa 3.0 nl	AfroBrazilian - cc by-sa 4.0
Benjamin Zwittnig - cc by 2.5 si	Benjamin Zwittnig - cc by 2.5 si

Bloemen-Tweeslachtig. Hangende, 3-5 (-6) cm lange trossen, die tegenover elkaar staan of in kransen van drie groeien, met zeer kleine schutblaadjes aan de voet van de bloemsteel. De 6-8 mm grote, sterk geurende bloemen zijn heldergeel en met zes meeldraden en één stamper.

Meneerke bloem - cc by-sa 3.0	MurielBendel - cc by-sa 4.0
Molekuel - cc by 3.0	Steinsplitter - cc by-sa 4.0

Vruchten en zaden-De eetbare, maar zure, langwerpige, niet doorschijnende bessen zijn oranjerood en bevatten twee zaden. Tweezaadlobbig.

Danny Steven S. - cc by-sa 3.0	Lazaregagnidze - cc by-sa 3.0
Roger Mladek - cc by-sa 3.0	©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bodem-Zonnige plaatsen op meestal vrij droge tot soms vochthoudende, kalkrijke, vrij voedselarme grond. In zuidelijker streken ook op kalkarme plaatsen (mergel, duinzand en stenige grond).

Groeiplaatsen-Duinstruwelen, lichtrijke bossen, bosranden, struwelen (o.a. op steile kalkhellingen), rotsachtige plaatsen en heggen.

Het hout en de wortels zijn geel door berberidine, dat als verfstof voor textiel en leer en ook als geneesmiddel tegen spijsverteringsstoornissen en verstoppingen gebruikt kan worden. Het harde hout wordt gebruikt voor inleg- en draaiwerk. De rode bessen zijn wrang, maar eetbaar en rijk aan vitamine C. Ze zijn geschikt voor het maken van limonade, gelei of jam. In tuinen komen veel soorten en variëteiten van de Berberis voor, waaronder een variëteit van Zuurbes met purperkleurige bladeren.