Zwarte bes - Ribes nigrum

Naamgeving (Etymologie)-Ribes is mogelijk door verwarring aan zijn naam gekomen. Ribas is de naam van een soort rabarber uit Libanon, Rheum Ribas, die door de Arabieren al heel vroeg als geneeskrachtig en laxerend kruid werd gekweekt. Toen de Arabieren in het door hen veroverde Spanje geen ribas aantroffen droegen ze de naam over op de ook zuur smakende aalbes waaruit eerst ribos en tenslotte ribes ontstond. Door anderen wordt de naam echter als een verlatijnste vorm van Riebs beschouwd, een oud Duits woord voor de ribes. Nigrum betekent zwart.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Takken-Meestal weinig vertakt en zonder doornen. Aan de voet van de zijtakken zie je snoervormig gerangschikte gele, zittende klieren.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren-Bladstelen zonder of met maar weinige lange klierharen. Aan de bladonderkant zie je kleine, zittende bruinachtige tot gele klieren. De bladeren zijn drie- tot meestal vijflobbig en verspreiden bij wrijving een sterke (cassis)geur. De vroeg afvallende knopschubben zijn met gele klieren bezet.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. De schutbladen zijn spits. Lange hangende trossen met, vooral van binnen vaak roze (soms bruinachtige of roodachtige), groene, klokvormige, 7-8 mm grote bloemen. De zacht behaarde kelk is teruggebogen (de kelkslippen zijn teruggerold) en met gele klieren.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-De eetbare, zoete, 1,2-1,5 cm grote bessen zijn glanzend zwart. Tweezaadlobbig.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bodem-Zonnige tot beschaduwde plaatsen op natte, matig voedselrijke tot meestal voedselrijke, matig stikstofrijke grond (laagveen, lemig, kleiig en zand).

Groeiplaatsen-Moerasbossen, beekdal- en rivierdalbossen, loofbossen in laagveengebieden, houtwallen, beekoevers, brongebieden, binnenduinen en soms in knotwilgen.

Voor het kweken van deze bessenstruik is minder natte grond nodig. Zwarte bessen worden gebruikt voor het maken van sap en jam en als medicijn tegen verkoudheid, keelpijn en vermoeidheid.