Zwarte toorts - Verbascum nigrum

Frysk-Swarte fakkel, Lyts wolkrûd

English-Dark mullein

Français-Molène noire

Deutsch-Schwarze Königskerze

Synoniemen

Familie-Scrophulariaceae (Helmkruidfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Verbascum is een verbastering van barbascum (gebaard), planten bedekt met vilt en voorzien van gebaarde meeldraden. Nigrum betekent zwart.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juni t/m september.

Afmeting-60-150 cm.

Wortels-Een penwortel.

Stengels-De rechtopstaande stengels zijn behaard, weinig vertakt en bovenaan kantig. Soms vertakt de stengel bovenin.

Bladeren-De onderste bladen zijn langwerpig-eirond, hebben een hartvormige of iets scheve, soms kort langs de steel aflopende voet. Ze zijn lang (5-20 cm) gesteeld. Van boven zijn ze donkergroen en van onderen lichter van kleur. Ze zijn ijl behaard en de bladrand is grof gekarteld. De verspreidstaande bovenste bladen zijn kleiner en vrijwel zittend.

Bloemen-Tweeslachtig. De bloemsteel met twee steelblaadjes. De bloeiwijze is langwerpig en niet of alleen aan de voet vertakt. De gele, 1,2-2 ½ cm grote bloemen zijn aan de voet paarsrood gevlekt en vormen aarachtige kluwens. De bloemen zitten met twee of meer bijeen in de oksels van schutbladen. De kroonslippen met doorzichtige klierpuntjes. De vijf meeldraden zijn vrijwel gelijk van vorm. Ze zijn paars-wollig behaard. De helmknoppen zijn niervormig. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De stempel is weinig dikker dan de stijl. Verder heeft een bloem vijf vergroeide kroonbladen en vijf kelktanden.

Vruchten en zaden-Een doosvrucht. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem-Zonnige, open tot grazige plaatsen op droge, matig voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (zand, leem, mergel, zavel en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Bermen (o.a. op de bovenranden van bermgreppels), dijken, spoorbermen, spoorwegterreinen, braakliggende grond op industrieterreinen, ruig grasland, duinen, puin, enigszins ruderale plaatsen, kalkrijke ruigten, rivierduinstruwelen, akkerranden (met name in grasstroken langs akkers), bosranden, heggen en kapvlakten.

Verspreiding

Wereld-Europa (behalve in het hoge noorden) tot in Centraal-Azië.

Nederland- Inheems. Vrij algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Vrij algemeen.

Wallonië-Inheems. Vrij algemeen.

2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl