Frysk Swarte fakkel, Lyts wolkrûd English Dark mullein Français Molène noire Deutsch Schwarze Königskerze Synoniemen Familie Scrophulariaceae (Helmkruidfamilie) Naamgeving (Etymologie) Verbascum is een verbastering van barbascum (gebaard), planten bedekt met vilt en voorzien van gebaarde meeldraden. Nigrum betekent zwart. Uitgebreide beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten). Levensduur Overblijvend. Plantvorm Hemikryptofyt. Hoofdbloei Juni t/m september. Afmeting 60-150 cm.
Wortels Een penwortel.
Stengels De rechtopstaande stengels zijn behaard, weinig vertakt en bovenaan kantig. Soms vertakt de stengel bovenin.
Bladeren De onderste bladen zijn langwerpig-eirond, hebben een hartvormige of iets scheve, soms kort langs de steel aflopende voet. Ze zijn lang (5-20 cm) gesteeld. Van boven zijn ze donkergroen en van onderen lichter van kleur. Ze zijn ijl behaard en de bladrand is grof gekarteld. De verspreidstaande bovenste bladen zijn kleiner en vrijwel zittend.
Bloemen Tweeslachtig. De bloemsteel met twee steelblaadjes. De bloeiwijze is langwerpig en niet of alleen aan de voet vertakt. De gele, 1,2-2½ cm grote bloemen zijn aan de voet paarsrood gevlekt en vormen aarachtige kluwens. De bloemen zitten met twee of meer bijeen in de oksels van schutbladen. De kroonslippen met doorzichtige klierpuntjes. De vijf meeldraden zijn vrijwel gelijk van vorm. Ze zijn paars-wollig behaard. De helmknoppen zijn niervormig. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De stempel is weinig dikker dan de stijl. Verder heeft een bloem vijf vergroeide kroonbladen en vijf kelktanden.
Vruchten en zaden Een doosvrucht. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop Bodem Zonnige, open tot grazige plaatsen op droge, matig voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (zand, leem, mergel, zavel en stenige plaatsen). Groeiplaatsen Bermen (o.a. op de bovenranden van bermgreppels), dijken, spoorbermen, spoorwegterreinen, braakliggende grond op industrieterreinen, ruig grasland, duinen, puin, enigszins ruderale plaatsen, kalkrijke ruigten, rivierduinstruwelen, akkerranden (met name in grasstroken langs akkers), bosranden, heggen en kapvlakten. Verspreiding Wereld Europa (behalve in het hoge noorden) tot in Centraal-Azië. Nederland Inheems. Vrij algemeen. Vlaanderen Inheems. Vrij algemeen. 2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl |